สรุปบทเรียนและข้อเสนอทางเศรษฐศาสตร์สังคมสิ่งแวดล้อม
ก.สิ่งที่เห็น:
1).หลังสงครามกลางเมืองการจัดการป่าไม้คมชัดในเป้าหมายคือขายไม้/ อยู่ร่วมใช้ป่า /สงวนป่าโดยให้น้ำหนักพอๆกัน
2).ไม่มีการส่งเสริมปลูกต้นไม้ในพื้นที่ทำกินทั้งเพื่อใช้สอยและอาชีพ
3).การรับแนวคิดป่าชุมคน เคารพความจริงเรื่องคนอยู่กับป่านำไปสู่การสร้างกระบวนการมีส่วนร่วมและเกิดงานวิจัยยืนยันความจริงว่าการอยู่กับป่าเป็นความก้าวหน้ามั่นคงตามวิถีเดิมแท้รีคอรปท;และคุณค่าความหมายของดร.สมศักดิ์ สุขวงศ์ โดนเด่นเป็นมรรคผลมาก
4).ฝ่ายมวลชนสามารถประนีประนอมกับฝ่ายอื่นในเป้าหมายพื้นที่ที่คมชัดจนสามารถใช้ทักษะความสามารถของชุมชนเป็นหลักวิชาการยืนยันความถูกต้องเป็นธรรมจนมีและเป็นนโยบายของชาติกัมพูชาเกี่ยวกับป่าชุมชนในเขตป้องกัน
5).ชุมชนรอบป่ารอยต่อไทยด้านตราด จันทบุรีราวสิบล้านไร่หลายจังหวัด กับชุมชนรอบโตนเลสาป อย่างน้อยสี่จังหวัด.(เสียมเรียบ/กำปงทม/กำพงชะนัง/พระตะบอง) สามารถพึ่งพิงพึ่งพาธรรมชาติรักษาความสมบูรณ์เลี้ยงตนมาได้ยาวนานในอดีตและคงยาวในอนาคต.(ตราบที่รัฐไม่วุ่นวาย)
2).สิ่งที่คิด:
1).ราชการกัมพูชาปล่อยให้เกิดการดำรงชีพที่สัมพันธ์กับทรัพยากรจนไม่เป็นภาระรัฐบาล ผสมกับความมีอุดมการณ์การพึ่งตนการรักษาวิถีของชนบทที่มั่นคงตรงกับส่วนลึกทางความคิดแห่งสังคมนิยมที่ต้องเคารพประชาชนทำให้การจัดการตนเองบนฐานทรัพยากรยังคงเข้มแข็ง ขณะที่ชุมชนเกษตรกรรมทั่วไปยังคงยากจนข้นแค้นเป็นภาระของรัฐ
2).นโยบายที่หนักแน่นและเป็นธรรมแนวโน้มยั่งยืนคือ #การจับคู่ชุมชนกับฐานทรัพยากร ป่าน้ำ หมายถึงทุกแห่งที่พึ่งตนได้ ไม่ใช่แค่เรื่องมีที่นาไร่เพื่อทำกิน..แต่เป็นการจัดการพื้นที่โดยชุมชนที่ ขูดรีดหัวคิวน้อย ให้หากินเองกับป่ากับเลต่อไป..
3).ข้อเสนอ
1).สถาบันลูกโลกสีเขียว.หยิบยกคุณคุณค่าชุมชนริมป่าริมเลให้รัฐบาลไทยเห็นเสรีภาพและความเข้มแข็งยั่งยืนที่มีหลักวิชาการรองรับ
2).เสนอนโยบาย จับคู่ชุมชนกับทรัพยากรให้จัดการเองอย่างเสรีเฉพาะพื้นที่ภายใต้ ชื่อ “#พื้นที่อนุรักษ์แห่งชุมชน”เน้นการอนุรักษ์ตามความหมายจริงที่น้อยกว่าการสงวนหวงห้าม
…..
ซึ่งเมื่อสิบปีที่แล้วผมเคยเสนอแนวคิดนี้ แม้นไม่มีใครเข้าใจมันแต่คำตอบอยู่ที่.ชุมชนชายป่าเขาชายเลสาป ในแผ่นดิน ที่ชาวแขมร์ภาคภูมิใจในอดีตอันยิ่งใหญ่อย่างไม่ยอมตื่นจากฝัน…..
พงศา ชูแนม/ปธ.มนธ.ธตม..กก.สถาบัน ลล.สข.29/4/60..
หมายเหตุ : นอนเสียมเรียบฝันเห็นเลขท้ายตรงๆไร้ปริศนา.16..และ716..ฮา..อาจพบเศรษฐศาสตร์ตามฝันก็ได้..